P-değeri, istatistikte bir hipotez testi yapılırken kullanılan ve sıfır hipotezinin doğru olduğunu varsayarak elde edilen test istatistiğinin gözlemlenen veya daha uç bir değere sahip olma olasılığını ifade eder. Başka bir deyişle, p-değeri, gözlemlenen verilerin sıfır hipotez altında ne kadar olası olduğunu gösterir. Genellikle, p-değeri 0 ile 1 arasında bir değerdir ve belirli bir anlamlılık düzeyiyle karşılaştırılır (tipik olarak 0.05 veya 0.01). Eğer p-değeri bu anlamlılık düzeyinden küçükse, sıfır hipotezi reddedilir ve alternatif hipotez kabul edilir.
Örnek olarak, bir oyuncak üreticisi firmanın, oyuncakların parçalarından birinin ortalama uzunluğunun 5 cm olması gerektiğini, ancak son zamanlarda montajda çok fazla kusur ortaya çıktığını ve satın alınan parçaların ortalama uzunluğunun farklı olduğundan şüphelendiğini varsayalım. Hipotez testi yapmak için şu adımları izleyebiliriz:
Sıfır Hipotezi (H0): Parçaların ortalama uzunluğu 5 cm’dir.
Alternatif Hipotez (H1): Parçaların ortalama uzunluğu 5 cm’den farklıdır.
Firma, parçaların uzunluklarını ölçer ve bir örneklem alır. Örneklem üzerinden bir test istatistiği hesaplar (örneğin, t-testi) ve bu test istatistiğine karşılık gelen p-değerini bulur.
Eğer hesaplanan p-değeri 0.05’ten küçükse (örneğin, p=0.03), bu durumda sıfır hipotezi reddedilir ve parçaların ortalama uzunluğunun 5 cm’den farklı olduğu sonucuna varılır. Eğer p-değeri 0.05’ten büyükse (örneğin, p=0.08), bu durumda yeterli kanıt olmadığı için sıfır hipotezi reddedilemez ve parçaların ortalama uzunluğunun 5 cm olduğu kabul edilir.
Bu basit örnek, p-değerinin nasıl hesaplandığını ve bir hipotez testinde nasıl kullanıldığını göstermektedir. P-değerinin yorumlanması, seçilen anlamlılık düzeyine ve testin bağlamına bağlıdır
Top comments (0)