SDK va Runtime - bu dasturlash platformalarida ishlatiladigan ikkita asosiy tushuncha. Ular o‘zaro bog‘liq, lekin ularning maqsadlari va qo‘llanilish sohalari farqlanadi. Quyida ularning asosiy farqlari va xususiyatlarini tushuntirib beraman:
1. SDK (Software Development Kit)
SDK bu dasturiy ta’minot ishlab chiqish uchun zarur vositalar to’plamidir. U dastur yozish, sinovdan o’tkazish va kompilyatsiya qilish uchun ishlab chiqish muhitini ta’minlaydi.
SDK ning tarkibi:
• Kompilyatorlar: C#, VB.NET yoki boshqa tillarni IL (Intermediate Language) kodga aylantirish uchun.
• Kitobxonalar va API’lar: Platformaga xos kutubxonalar va dasturiy interfeyslar (masalan, .NET Base Class Library).
• CLI vositalari: Konsol yoki terminal orqali boshqarish uchun buyruqlar.
• Debugger: Xatolarni topish va tuzatish uchun.
• Doc fayllar: Hujjatlar va qo’llanmalar.
SDK qanday ishlatiladi?
• Yangi dastur yaratish uchun.
• Kodni kompilyatsiya qilish va sinovdan o’tkazish uchun.
• Ilovalar rivojlantirish jarayonida to’liq vositalarni ta’minlash uchun.
Misol: .NET SDK
• Agar siz yangi C# ilovasini yaratmoqchi bo‘lsangiz, sizga .NET SDK kerak bo‘ladi. Bu orqali siz yangi loyiha yaratishingiz (dotnet new), loyihani kompilyatsiya qilishingiz (dotnet build) va sinovdan o‘tkazishingiz mumkin.
2. Runtime
Runtime dastur kodini ishga tushirish uchun zarur bo’lgan minimal muhitdir. Bu dastur bajariladigan paytda platforma tomonidan taqdim etiladigan xizmatlarni anglatadi.
Runtime ning vazifalari:
• IL (Intermediate Language) kodni mashina kodiga o’zgartirish uchun (masalan, JIT - Just-In-Time kompilyatsiya).
• Xotirani boshqarish: Dasturga zarur xotira ajratish va bo’shatish uchun.
• Garbage Collection: Foydalanilmayotgan xotirani avtomatik boshqarish.
• Dastur xavfsizligi: Kiritilgan kod xavfsizligini nazorat qilish.
Runtime qanday ishlatiladi?
• Dasturlarni ishga tushirish uchun.
• Faqat allaqachon kompilyatsiya qilingan kodni bajarish uchun.
Misol: .Net Runtime
• Agar siz .NET dasturini ishga tushirmoqchi bo‘lsangiz, lekin dastur yozmoqchi yoki kompilyatsiya qilmoqchi bo‘lmasangiz, faqat .NET Runtime kerak bo‘ladi. Bu dastur kodining ishlashiga zarur minimal muhitni ta’minlaydi.
Qachon SDK va Runtime kerak?
• SDK: Agar siz dastur ishlab chiqayotgan bo‘lsangiz, masalan, kod yozib, loyihani yaratmoqchi bo‘lsangiz.
• Runtime: Agar siz faqat kompilyatsiya qilingan dasturlarni ishga tushirishni xohlasangiz.
Top comments (0)