Linux #2: Fayl hám kataloglar basqarıwı

The article is written in Karakalpak!

Joba

1. Fayllar hám kataloglar dizimi
2. Házirgi katalogtı anıqlaw
3. Kataloglardı almastırıw

Fayllar hám kataloglar dizimi

Linuxda eń kóp qollanılatuǵın buyrıqlardıń biri bolǵan ls buyrıǵı, katalog quramın kóriw ushın paydalanıladı. Yaǵniy házirgi turǵan katalogdaǵı súwret, video hám taǵı basqalardıń dizimin kórsetedi.

Qısqa dizim

ls buyrıǵın iske túsiriw arqalı, katalog dizimin qosımsha maǵlıwmatlarsız kóriw múmkin.

~$ ls

# ↪️ Nátije:
# doc.odt           image.png           picture.jpg         pres.odp
# table.ods         text.pdf            web.html

Uzın dizim

ls -l buyrıǵı arqalı, katalog dizimin tolıq maǵlıwmatları menen kóriw múmkin. Bul buyrıq tómendegi maǵlıwmatlardı kórsetedi:

• ruxsatlar
• kólemi
• iyesi
• ózgertilgen sáne hám waqıtı
• atı

~$ ls -l

# ↪️ Nátije:
# -rw-r--r-- 24k jumabaev 22 avr 21:46 doc.odt
# -rw-r--r-- 36k jumabaev 23 avr 22:46 image.png
# -rw-r--r-- 48k jumabaev 18 avr 22:00 picture.jpg
# -rw-r--r-- 72k jumabaev 20 avr 20:45 pres.odp
# -rw-r--r-- 99k jumabaev 21 avr 20:46 table.ods
# -rw-r--r-- 34k jumabaev 19 avr 22:12 text.pdf
# -rw-r--r-- 12k jumabaev 17 avr 19:09 web.html

Tolıq dizim

ls -a buyrıǵı arqalı katalogtıń tolıq dizimin kóriw múmkin, atap aytqanda, jasırın fayl hám kataloglardı da kóriwge boladı. Tolıq dizimdi hámme maǵlıwmatları menen kóriw ushın ls -la buyrıǵı qollanıladı.
Linuxda noqat (.) penen baslanǵan fayl atları, jasırın fayl esaplanadı.

~$ ls -la

# ↪️ Nátije:
# -rw-r--r-- 24k jumabaev 22 avr 21:46 .bashrc   
# -rw-r--r-- 24k jumabaev 22 avr 21:46 doc.odt
# -rw-r--r-- 36k jumabaev 23 avr 22:46 image.png
# -rw-r--r-- 48k jumabaev 18 avr 22:00 picture.jpg
# -rw-r--r-- 72k jumabaev 20 avr 20:45 pres.odp
# -rw-r--r-- 99k jumabaev 21 avr 20:46 table.ods
# -rw-r--r-- 34k jumabaev 19 avr 22:12 text.pdf
# -rw-r--r-- 12k jumabaev 17 avr 19:09 web.html

Qosımsha maǵlıwmatlar

ls -r: Fayllardıń teris tártiptegi dizimin kóriw.
ls -R: Fayllardıń rekursiv dizimin kóriw.
ls -lS: Dizimdi úlken fayllar menen baslap kóriw.

pwd buyrıǵı "Print Working Directory" degen mánini ańlatadı. Ol házirgi katalogtıń tolıq mánzilin anıqlaw ushın isletiledi.

Linux terminalın ashqan waqtıńızda, siz tilda (тилда) (~) belgisi menen kórsetilgen "home" dep atalǵan standart katalogta turǵan bolasız. cd buyrıǵı menen basqa kataloglarǵa ótiwińiz múmkin.

Mısal ushın:
Eger siz "home" katalogında turǵan bolsańız, cd Documents buyrıǵı arqalı "Documents" katalogına ótiwińiz múmkin. pwd buyrıǵı "Documents" katalogınıń tolıq mánzilin kórsetedi.

Házirgi katalogtı anıqlaw

pwd buyrıǵı "Print Working Directory" degendi bildiredi. Ol házirgi katalogtıń tolıq mánzilin anıqlaw ushın isletiledi.

Linux terminalın ashqan waqtıńızda, siz tilda (тильда, ~) belgisi menen kórsetilgen "home" dep atalǵan standart katalogta turǵan bolasız. cd buyrıǵı menen basqa kataloglarǵa ótiwińiz múmkin.

Mısal ushın:
Eger siz "home" katalogında turǵan bolsańız, cd Documents buyrıǵı arqalı "Documents" katalogına ótiwińiz múmkin. pwd buyrıǵı "Documents" katalogınıń tolıq mánzilin kórsetedi.

~$ cd Documents/
~/Documents$ pwd

# ↪️ Nátije:
# /home/jumabaev/Documents/

Kataloglardı almastırıw

Linuxda eń kóp qollanılatuǵın buyrıqlardıń biri bul cd buyrıǵı bolıp, ol "Change Directory" degendi bildiredi. Bul buyrıq kataloglardı ózgertiw ushın isletiledi.

~$ cd /home/jumabaev/Documents/
~/Documents$

Dıqqat: cd ~ buyrıǵı sizdi qálegen orınnan, paydalanıwshınıń standart katalogına alıp baradı.

~/Documents/Code/$ cd ~
~$

cd .. buyrıǵı arqalı, bir katalog arqaǵa qaytıw múmkin:

~$ cd /home/jumabaev/Documents/
~/Documents$ cd ..
~$