DEV Community

Ali Orhun Akkirman for Açıklab

Posted on • Edited on

9 2

Hyperledger Fabric nedir?

Tanımlar

Hyperledger, Linux Foundation tarafından desteklenen ve kurumsal kullanıma yönelik sektörler arasında blokzincir teknolojilerini geliştirmek amacıyla oluşturulmuş bir açık kaynak işbirliği çabasıdır.

Hyperledger projesi içerisindeki en önemli bileşen Hyperledger Fabric olarak görülebilir.

Hyperledger Fabric, özel ve izinli kurumsal ağlar için açık kaynak kodlu blokzincir çatısı dır. Çok geniş bir alanda kullanılmaktadır ve aslında bu yazımızın konusu da Fabric'in içeriğidir.

Bileşenler

Blokzincir'deki en önemli kavramlardan bir tanesi olarak "ağ"ı görebiliriz. Hyperledger Fabric, bir blokzincir çatısı olarak kendi içerisindeki en önemli bileşeni de aynı mantık ile ağ altyapısıdır.

Fabric'in bir diğer bileşeni olan Fabric İstemcisi yani bir nevi kullanıcı uygulaması sorgu ve güncellemelerini eş düğümler (peers) ile iletişime geçerek yapmaktadır.

Tabi ki eş düğümler ve istemci arasındaki iletişimin güvenli olması, Membership Services Provider (MSP) adı verilen Sertifika Otoritesinden oluşturulmuş sertifikalar ile üye kimliğini ve rollerini doğrulayabilmektedir. Bilinmeyen kimlikler kesinlikle Hyperledger Fabric ağında işlem yapamaz.

Image description

Eş düğümler (peer nodes), kendi içerisinde defterler (ledgers) ve akıllı kontratları (smart contract) barındırdığı için Fabric ağı için en temel bileşen olarak düşünülebilir.

Eş düğüm, zincirkodunu (chaincode) yürütür, defter verilerine erişir, işlemleri onaylar (endorses transactions) ve üstte bahsedildiği gibi istemcilere arayüz sağlar.

Zincirkodu, Hyperledger üzerinde akıllı kontratlara verilen isimdir. Genellikle Go dili ile geliştirilmektedir. Geliştirilen zincirkodu Hyperledger Fabric ağına yüklenebilir. Bunun dışında istemci uygulamaları Fabric SDK üzerinde geliştirilmektedir.

Eşler kendi aralarında konuşabilmek için kanallar (channels) adı verilen bir mantıksal yapı ile bağlıdır ve haberleşebilmektedir.

Sıralama Servisi (Ordering service), işlemleri (transactions) toplamak, blokları hazırlamak, uzlaşma (consensus) algoritmalarını uygulamak ve bir kanaldaki eşlere (peers on a channel) bloklar halinde teslim edilme işini yapmaktadır. Ağ içerisindeki işlem teslimatının garantilendiği yer bu servistir.

Image description

Eşler (peers), Fabric ağının temelini oluşturmakla birlikte büyük resimde Organizasyon adı verilen bir oluşuma bağlı çalışmaktadır. Bir organizasyonda birden fazla eş bulunabilmektedir.

Blokzincir işlemi nasıl çalışır?

Bir blokzincir işlemi başlatabilmek için istemci, Hyperledger Fabric ağına Fabric SDK API'leri ile bağlanır. İstemciler işlem (transaction) oluşturup, onaylayıcı eş (endorsing peer)'e gönderir.

Onaylayıcı eş, istemcinin imzasını doğrular ve işlemi simüle ederek onay imzası gönderir.

İşlem onaylanırsa, müşterinin oluşturduğu işlem Sıralama Servisi'ne gönderilir. Aksi halde bu adımda iptal edilir.

Sıralama Servisi eşlere işlemi sunar. Tüm eşler aynı işlem siırasını onaylar ve kendi durumlarını güncellerler.

Bu şekilde bir blokzincir işlemi gerçekleşmiş olur.


Rebus me non trado, sed commodo.

Do your career a big favor. Join DEV. (The website you're on right now)

It takes one minute, it's free, and is worth it for your career.

Get started

Community matters

Top comments (4)

Collapse
 
ksckaan1 profile image
Kaan Kuscu

Ellerinize sağlık hocam. Uzun süreden beri buradaki Açıklab postlarını takip ediyorum. Gerçekten burada Türkçe kaynak olarak çok değerli şeyler biriktiriyorsunuz. Paylaşılan yazıların istatistiklerini bilemem ama umarım birçok insan burada yazılanlardan faydalanıyordur.

Collapse
 
aliorhun profile image
Ali Orhun Akkirman

Rica ederim umarım faydalı oluyordur.

Collapse
 
vtenoris profile image
Enes Çakır

Elinize sağlık hocam görseller çok faydalı oluyor konunun anlaşılmasında teşekkürler

Collapse
 
omerfaruk profile image
Ömer Faruk Fidan

Teşekkürler faydalı bir yazı olmuş. Serinin devamını da takip edeceğim, kolaylıklar.

Image of Timescale

Timescale – the developer's data platform for modern apps, built on PostgreSQL

Timescale Cloud is PostgreSQL optimized for speed, scale, and performance. Over 3 million IoT, AI, crypto, and dev tool apps are powered by Timescale. Try it free today! No credit card required.

Try free

👋 Kindness is contagious

Discover a treasure trove of wisdom within this insightful piece, highly respected in the nurturing DEV Community enviroment. Developers, whether novice or expert, are encouraged to participate and add to our shared knowledge basin.

A simple "thank you" can illuminate someone's day. Express your appreciation in the comments section!

On DEV, sharing ideas smoothens our journey and strengthens our community ties. Learn something useful? Offering a quick thanks to the author is deeply appreciated.

Okay