DEV Community

Jamol Meyliyev
Jamol Meyliyev

Posted on

Operators...

  1. Operatorlar nima?

  2. Biz yozgan kodimizga nima uchun kerak?

  3. Nima vazifalarni bajara oladi?

  • Operatorlar bizga C++ dasturlash tilida yoki boshqa bir ixtiyoriy dasturlash tilida ham matematik amallarni amalga oshirganimizda ishlatimiz mumkin.
    Operatorlarga bazi misollarni keltirib o'tsam, "+" , "-", "*" ,
    "/" , "%" kabi amallar asosiy operatorlar turlari sanaladi.
    Quyidagi sanab o'tilgan operatorlarning har biri bilan yaxshiroq tanishtiradigan bo'lsak:

  • "+" , "-", "*" operatorlari bizga ma'lum bo'lgan vazifalarni bajarishadi.

  • "/" operatori siz bilgan berilgan ikkita qiymatni birini ikkinchisiga bo'lish uchun ishlatiladi degan fikr qisman to'g'ri lekin faqat bu emas."/" operatorini nima vazifa bajarishi va C++ da qanday ishlashini masalalar orqali ko'rib o'tamiz.

#include <iostream>
#include <cmath>
using namespace std;

int main(){

int a,b;
float c,d;
cin>>a>>b;
cout<<"Natija1:"<<a/b<<endl;
cin>>c>>d;
cout<<"Natija2:"<<c/d;

return 0;
}

Console:
a=5
b=2
Natija1: a/b=2

c=5.5
d=2.2
Natija2: c/d=2.5
Enter fullscreen mode Exit fullscreen mode

Yuqoridagi masalada Natija1 xato ishladimi? yoki aslida shunaqa ishlaydimi?

integer - butun, float

double = aralash kasr son.

integer/integer = integer
integer/float,double = float,double
float,double/integer= float,double
float,double/float,double = float,double

Yuqorida "/" operatorini vazifasi unga nisbatan ishlatilayotgan o'zgaruvchilatning tipiga bog'liq ekanligini bilishimiz mumkin.

  • "%" - operatori nomi qoldiqli bo'lish operatori deb ataladi. Aytishimiz mumkin-ki ushbu operator faqat integer tipidagi o'zgaruvchilari uchun ishlaydi.

Masalan:


#include <iostream>
#include <iomanip>
#include <cmath>
using namespace std;
int main() {

int a,b,c;
cin>>a;
cin>>b;
cin>>c;
cout<<a%b<<endl;
cout<<b%c<<endl;
cout<<a%c<<endl;
/* Ushbu dastur bir sonni ikkinchi 
songa bo'lganda qolgan qoldiqni topish
 uchun zarur bo'lgan koddir.
   79 sonini 12ga bo'ladigan bo'lsak
 butun qismi 6 ga qoldiq qismi esa 7
 ga teng bo'ladi ushbu kod esa aynan
 7 soni yani qoldiq qismini consolega
 chiqarish amalini bajarib beradi. */

  return 0;
  }

Console:

a = 125
b = 30
c = 7
a % b = 5
b % c = 2
a % c = 6

Enter fullscreen mode Exit fullscreen mode

Yuqorida qisqacha operatorning bazi turlari haqida ma'lumot berishga harakat qildim. Operatorlarning boshqa turlari haqida yana boshqa maqolada tanishtirib o'tishga harakat qilaman.

Telegram

GitHub

Top comments (0)