ASP.NET Core va .NET Framework

ASP.NET Core MVC asosiy konseptlarini tushuntirib boraman. Har bir mavzu alohida tahlil qilinadi.

ASP.NET Core va .NET Framework Farqi
ASP.NET Core yangi avlod, ochiq manba kodli va ko'p platformali framework simplilearn.com
Windows, macOS va Linux operatsion sistemalarda ishlaydi
Yuqori ishlash tezligiga ega
Bulutga moslashtirilgan arxitektura
.NET Framework faqat Windowsda ishlaydi

🔹 Controller nima?

Controller — bu ko‘prik.

U foydalanuvchi yuborgan so‘rovni (request) qabul qiladi.

Keyin kerak bo‘lsa modeldan ma’lumot oladi yoki saqlaydi.

Oxirida foydalanuvchiga natija (view yoki json, text, file va h.k.) qaytaradi.

👉 Oddiy qilib aytganda: Controller = “Foydalanuvchi bilan dastur o‘rtasidagi vositachi”.

🔹 Action nima?

Action — bu Controller ichidagi funksiya/metod, ya’ni aniq bir vazifani bajaruvchi qism.

Har bir Action odatda:

URL orqali chaqiriladi (masalan, /Home/Index yoki /Home/GetData).

O‘ziga xos natija qaytaradi (masalan, web sahifa, json, text, file va boshqalar).

🔹 Misol orqali

public class HomeController : Controller
{
    // 1) Oddiy Action: Sahifa ko'rsatadi
    public IActionResult Index()
    {
        return View(); // Index.cshtml faylini qaytaradi
    }

    // 2) Ma'lumot olish Action: JSON qaytaradi
    [HttpGet]
    public JsonResult GetData()
    {
        var data = new { Name = "Ali", Age = 25 };
        return Json(data);
    }

    // 3) Yangi ma'lumot yuborish Action
    [HttpPost]
    public IActionResult SaveData(string name, int age)
    {
        // kelgan ma'lumotni saqlash
        return Ok("Ma'lumot saqlandi!");
    }
}

👉 Bu yerda:

HomeController → Controller (ko‘prik).

Index, GetData, SaveData → Action’lar (aniq vazifalarni bajaradi).

🔹 Hayotiy o‘xshatish

Controller → Restorandagi ofitsiant (buyurtmani qabul qiladi va oshxonaga yetkazadi).

Action → Ofitsiantning bajaradigan harakati:

Buyurtmani olish

Ovqatni olib kelish

Hisobni chiqarish